|
توطئه‌ای که دشمنان سوریه برای آن تدارک دیده‌اند، تنها برانداری نظام یا برکناری بشار اسد نیست بلکه هدف نابودی سوریه است تا توان ایستادن نداشته باشد اما به تاکید دبیرکل حزب الله دوستان سوریه اجازه نخواهند داد، سوریه سقوط کند.
به گزارش خبرگزاری فارس، شبکه خبری «المنار» در پژوهشی مفصل و مشروح به قلم «صادق خنافر» و «حسین ملاح» به بررسی بحران سوریه می پردازد که بیش از دو سال است، توسط کشورهای غربی و شماری از رژیم‌های عربی بر مردم و نظام سوریه تحمیل شده است و تلاش می‌کند، به این سوال مهم پاسخ دهد که چرا با وجود تمام توطئه‌های به اجرا گذاشته شده و تلاش‌های صورت گرفته باز نظام دمشق همچنان در سوریه پا برجاست. در واقع به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که «چرا اسد سقوط نکرد»؟
بخش اول این مطلب به بررسی موقعیت سوریه در منطقه، جمعیت، ساختار سیاسی، اقتصادی، نظامی و اداری این کشور پرداخت.
بخش دوم به توانمندی‌های سوریه و نظام و نهادهای آن در اداره امور و مقابله با چالش‌های پیش روی این کشور با وجود تخریب زیرساخت‌ها و ساختارهای زیربنایی حیاتی سوریه پرداخت.
بخش سوم بررسی توانمندی‌های ارتش سوریه و حضور آن در تمام عرصه‌ها و میدان‌های مبارزه با افراد مسلح و گروه‌های تروریستی پرداخت.
بخش چهارم به بررسی سیاست‌های رهبران سوریه برای مقابله با فشارهای سنگین و کشنده غربی و عربی طی 25 ماه بحران سوریه پرداخت.
بخش پنجم به معارضان سوری در داخل و خارج از سوریه و عناصر تشکیل دهنده این گروه‌ها، گروه‌های مسلح تروریستی، اختلافات موجود بین آنها اشاره کرد.
بخش ششم مواضع و دیدگاه‌های بین المللی در قبال بحران سوریه و تغییر و تحولات جاری در این موضع گیری و امکان احتمال برقراری نظام چند قطبی در عرصه بین الملل را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.
بخش آخر مجموعه مقالات «چرا اسد سقوط نکرد» نیز به دیدگاه طرف‌های دخیل در بحران سوریه درباره راه حل این بحران، آینده نزاع در سوریه و شانس‌ها و احتمالات دستیابی به سازش سیاسی، با وجود گرم بودن میدان‌های نبرد و درگیری نامشخص و مبهم بودن هر دو عرصه بین المللی و منطقه‌ای می‌پردازد.
هر روز که از بحران سوریه می‌گذرد، این سوال مطرح می‌شود که این خونریزی‌ها تا چه وقت ادامه می‌یابد؟ و چه وقت به سوری‌ها اجازه داده می‌شود، پای یک میز بنشینند تا کشورشان را از آتشی که دامن سوریه را فراگرفته و تر و خشک را با هم می‌سوزاند، خارج کرده و نجات دهند؟ آینده نشست سران روسیه و آمریکا چیست که قرار است، ژوئن آینده برگزار شود و سرانجام اینکه این نشست چه تاثیر منفی یا مثبتی بر وضعیت سوریه می‌گذارد؟
اینها مجموعه سوالات سخت و دشواری هستند که پاسخ به آنها بسیار سخت می‌نماید، به ویژه آنکه داده‌های موجود نشان می‌دهد که طرح‌ها و نقشه‌هایی برای سوریه تدارک دیده شده که هنوز اهداف مورد نظر خود را محقق نکرده‌اند و آمیرکا و هم پیمانانش در منطقه همچنان بر تغییر و تحولات میدانی برای اجرای طرح‌ها و نقشه‌هایشان شرط بندی می‌کنند و در مقابل طرف‌های دیگر قرار گرفته در کنار دمشق یعنی تهران و پکن و مسکو بر مواضع خود مبنی بر دستیابی به راه حل براساس نشستن طرف‌های معارض و نظام پای میز مذاکره تاکید دارند.
در برابر دو گروه متعارض و مختلف به نظر نمی‌رسد که برای این نبرد به این زودی‌ها پایانی متصور بود و با توجه به سختی تعیین سرنوشت نبردهای جاری در میدان باید تاکید که این جنگ در سوریه به درازا خواهد کشید، اگرچه در این اواخر ارتش سوریه موفقیت‌های چشمگیری را در نقاط و مناطق مختلف این کشور علیه گروه‌های مسلح به دست آورده و کفه ترازو هم اکنون به سود ارتش سوریه سنگینی می‌کند.
راه حل مورد نظر دمشق
رهبران سوریه از میزان و حجم حملاتی که علیه سوریه صورت می‌گیرد، به خوبی آگاه هستند و بر این باورند که هدف از این حملات طرح ویرانگری است که در صورت موفقیت نه تنها سوریه بلکه تمام کشورهای منطقه را در بر خواهد گرفت، به همین دلیل این موضوعی فراتر از برکناری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه و «اصلاحات دمکراتیک» در این کشور است، آنچه خواسته و مورد نظر است، نابودی کشور سوریه و باز گرداندن آن به ده سال قبل است.
نظام سوریه در عین حال که دریافته بود، باید اقدام نظامی به همراه حضور فعال در همه جبهه‌ها و میدان‌های نبرد را در نظر داشته باشد، از سوی دیگر دستیابی به راه حل سیاسی را به عنوان یکی از اصول ثابت سیاسی خود نیز دنبال می‌کرد.
«نضال قبلان»، سفیر سوریه در آنکارا در گفت‌وگو با شبکه «المنار» می‌گوید: طرحی که بشار اسد در سخنرانی‌اش در «دار الاوپرا» دمشق ارائه داد، تا حدود زیادی موضع رسمی سوریه درباره حل بحران را بیان کرد.
وی در ادامه افزود: رئیس جمهوری سوریه بر پایبندی به اصول و مبادی تاکید و اعلام کرد که سوریه اجازه از بین رفتن حاکمیت ملی و مستقل و یکپارچگی اراضی خود را نمی‌دهد، همانگونه که اجازه تقسیم کشور براساس طایفه و نژاد و مذهب را نیز نخواهد داد.
سفیر سوریه در آنکارا ادامه داد: سازشی که مورد پذیرش و مقبول است، سوریهای جدید با ساختار حکومتی متفاوت و نظام انتخاباتی مدرن و قانون اساسی و پارلمان جدید است، به عبارتی در عمل تشکیل سوریهای جدید است.
قبلان می‌گوید: همه امور و قضایا قابل بحث و گفت‌وگو هستند و هیچ کینه و خصومتی بین سوری‌ها در اینکه اکثریت در دولت یا پارلمان به چه سمتی متمایل باشد، وجود ندارد، همچنین مردم خواهان آزادی بیش از پیش رسانه‌ها هستند.
چارچوب ژنو
«خلف المفتاح»، وزیر اطلاع رسانی سوریه می‌گوید: ناکامی و شکست جریان‌ها و گروه‌های معارض در تحقق مهمترین و اساسی‌ترین هدف‌اشان یعنی براندازی نظام و نابودی نظام سوریه موجب شد تا معارضان به سازش سیاسی تن دهند.
وی افزود: این سازش بر پایه و اساس توافقنامه ژنو است که بر طرح «کوفی عنان»، دبیرکل سابق سازمان ملل و فرستاده سابق سازمان ملل در امور سوریه استناد می‌جوید و تا حدود زیادی با طرح یا راه حل سیاسی ارائه شده توسط سوریه و مطرح شده توسط بشار اسد مطابقت دارد و در موارد زیر خلاصه می‌شود:
یک: احترام به حق حاکمیت سوریه و عدم دخالت در امور داخلی سوریه
دو: توقف خشونت‌ها در تمام اشکال آن
سه: آغاز روند سیاسی با استناد به روند دمکراتیکی که مردم سوریه خواهان آن هستند
المفتاح توضیح می‌دهد که این راه حل بهترین راه حل برای حفظ حاکمیت سوریه است که خشونت‌ها را متوقف و موجب بازسازی و بنای مجدد موسسات و دستگاه‌های دولتی و حکومتی براساس دیدگاه سوری‌ها می‌شود و در این راه این صندوق‌های انتخاباتی هستند که شکل و ماهیت و ساختار نظام سیاسی را مشخص خواهند کرد و از هویت و همچنین انتساب و حضور سوریه در سنگر مقاومت محافظت خواهند کرد.
درباره دیدگاه برخی طرف‌های معارض خارجی که کناره‌گیری بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را با آغاز گفت‌وگو و مذاکره سیاسی مرتبط کرده‌اند، معاون وزیر اطلاع رسانی سوریه به این نکته اشاره می‌کند که مردم سوریه در این امر مردم سوریه و نه نیروها و طرف‌های سیاسی مرجع به شمار می‌آیند و بدون تردید آنها مهمترین عامل در عرصه هستند و عامل خارجی هیچ‌گاه نمی‌تواند در داخل کاربرد داشته باشد، چون معارضان خارج نشین بر نیروهای و طرف‌های خارجی برای تحمیل راه حل سیاسی تکیه کردند و ما اصرار و پافشاری کردیم که راه حل باید سوری و از دل صندوق‌های رای بیرون آید و حرف آخر را در این راه مردم سوریه خواهند زد.
راه حل از دیدگاه معارضان
به نظر می‌رسد، راه حل سیاسی بحران سوریه از بخش قابل توجهی از قاموس معارضان به ویژه «ائتلاف معارضان سوریه» حذف می‌شود که توجه ویژه‌ای به خواسته‌های کشورهای حمایت کننده از آنها همانند قطر و عربستان سعودی و ترکیه و آمریکا دارند و تمام آنها تلاش دارند تا به هر نحو ممکن زمینه براندازی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را چه با زور و چه از طریق سیاسی و درخواست کناره گیری وی از قدرت به عنوان پیش شرط آغاز گفت‌وگوها فراهم کنند.
صرف نظر از ائتلاف و عوامل تشکیل دهنده آن، دیگر معارضان سوری و در راس آنها کمیته هماهنگی ملی بر این باور است که راه حل سیاسی همچنان بهترین راه حل برای حل بحران و دور کردن شبح مرگ از کشور است، بی‌آنکه این موضوع به معنای نادیده گرفتن عامل طرف‌های بین المللی در بحران سوریه است که مهمترین بازیگر در این بحران به شمار می‌آید و این از جمله دیدگاه‌های «حسن عبد العظیم»، هماهنگ کننده عمومی هیئت هماهنگی ملی سوریه است که در گفت‌وگو با شبکه المنار آن را مورد تاکید قرار می‌دهد و می‌گوید: قضیه سوریه از دست نظام و معارضان خارج شده است، نه به این جهت که ما به دخالت خارجی در امور سوریه تمایل داریم، بلکه به این دلیل که به دلیل نادیده گیری نظام زمان راه حل سیاسی از بین رفته است.
درباره دعوت به گفت‌وگو و مذاکره با نظام سوریه عبد العظیم میافزاید: گفت‌وگو و مذاکر‌تی بین ما و میان نمایندگان حکومت در جریان است و باید نتایج آن از لحاظ بین المللی و منطقه‌ای و عربی تضمین شده باشد. این درحالی است که باید این تضمین از سوی روسیه و چین و ایران و کشورهای غربی و همچنین اتحادیه عرب نیز ارائه شود و این منجر به نتایجی خواهد شد که در مقررات ژنو به آنها اشاره شده است.
دیدگاه حسن عبد العظیم، هماهنگ کننده عمومی هیئت هماهنگی ملی سوریه را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- توقف خشونت‌ها و آزادی زندانیان و بازداشت شدگان
- آغاز گفت‌وگوها و مذاکرات برای تشکیل حکومت انتقالی که دارای اختیارات کامل جهت تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی باشد
سازش به تعویق افتاده
«لئونید ساوین»، کارشناس روسی مرکز تحقیقات و پژوهش‌های اتحادیه اوراسیای روسیه درباره دعوت به گفت‌وگو و مذاکره از سوی طرف‌های بین المللی و داخلی می‌گوید که با توجه به عدم تغییر آمریکا در سیاست‌هایش در قبال سوریه دعوت به گفت‌وگو و مذاکره نمی‌تواند معنا و مفهومی داشته باشد.
این کارشناس روسی در ادامه در گفت‌وگو با شبکه المنار گفت: سناریویی که مورد نظر آمریکایی‌هاست و آمریکا از آن حمایت می‌کند، روی کار آوردن نظام یا گروهی از شخصیت‌های هم پیمان و هوادار آنها با بهانه و دستاویز دمکراسی است.
وی به این نکته اشاره می‌کند که شماری از شخصیت‌های معارض سوری وجود دارند که در خاک ترکیه اقامت دارند. افزودن بر اینکه در این بین سوریهای مهاجری در کشورهای دیگری مانند فرانسه، انگلیس و آمریکا وجود دارند. این درحالی است که جناح رادیکال تندرویی هم وجود دارند که در برابر این دو گروه از معارضان خارج نشین قرار دارند و تلاش می‌کنند که اهداف مورد نظر خود را محقق کنند.
بنابر اظهار ساوین تشدید اوضاع و افزایش فشارها در مرحله آینده و براساس طرح و نقشه‌ای که کاخ سفید و ریاض و آنکارا تهیه و تدوین شده ادامه خواهد یافت و در این بین گروه‌هایی از تروریست‌ها وجود دارند که از سوی نیروهای خارجی مورد سوء استفاده و بهره برداری قرار می‌گیرند تا متزلزل کردن و تضعیف اوضاع را بیش از پیش افزایش دهند و به این طریق به ظن خود موجبات سرنگونی نظام و قدرت قانونی کنونی را فراهم کنند.
«علی قاسم»، سردبیر روزنامه سوری «الثوره» در همین به شبکه المنار ارتباط توضیح می‌دهد که آمریکا آماده هیچ سازش نیست، چون در حال حاضر امکان هیچ‌گونه مصالحه و سازشی فراهم نشده است و ایادی آمریکا در منطقه خواهان فرصت و زمان بیشتری هستند تا حمایت‌های خود از گروه‌های وابسته به خود را در کشور سوریه افزایش دهند و جای پای خود را بیش از پیش در میان آنها تثبیت کنند.
اما در خصوص اینکه گفته شده تابستان آینده شاهد نشست روسای جمهوری دو کشور آمریکا و روسیه خواهد بود و نگاه‌های بسیاری به آن دوخته شده، سردبیر روزنامه سوری الثوره ضمن کاستن از اهمیت نتایج آن می‌گوید: این موضوع به ویژه از سوی آمریکا قابل ملاحظه است که خواهان تضعیف سوریه تا سرحد امکان و دور کردن هم پیمانان و متحدانش از آن است.
نبرد و جنگ حرف آخر را می‌زند
رویارویی‌ها و نبردهای جاری در سوریه بر یک حقیقت تاکید می‌کند و آن اینکه جایی برای گفت‌وگو و مذاکره نیست و این نبرد و جنگ است که حرف آخر را می‌زند. به همین دلیل سردبیر روزنامه سوری الثوره در این ارتباط می‌گوید که تعیین سرنوشت میدان نبرد قدرت و توانمندی هر طرف را مشخص می‌کند، این درحالی است که هر یک از طرف‌های درگیری به عملیات ایجاد رعب و وحشت و نقض‌های امنیتی روی می‌آورد.
خلف المفتاح در این ارتباط بر این باور است که نیروهای غربی و عربی تلاش خواهند کرد تا روند نبردها را تغییر دهند، چون هرگونه سازشی دو رهاورد سیاسی و نظامی به دنبال دارد و به همین دلیل آنها تلاش می‌کنند تا موفقیت‌هایی را در سوریه به هر طریق ممکن محقق کنند.
وی در ادامه میافزاید: اما مهمترین عامل، عامل داخلی است یعنی جغرافیای سیاسی و اجتماعی که تا حدود زیادی نشانه‌ها و چارچوب‌های راه حل سیاسی را مشخص می‌کند.
از سوی دیگر سفیر قبلان می‌گوید: توطئه‌های در آینده نیز متوقف نخواهد شد و پایان نخواهد یافت و این سرنوشت ما و طرح مقاومت و دوستان سوریه یعنی ایران و روسیه و چین، به همراه مقاومت فلسطین و لبنان است، این طرح ماست که در برابر آن طرح صهیونیستی و آمریکایی و انگلیسی و فرانسوی قرار دارد.
قبلان سخنان خود را اینگونه ادامه می‌دهد که سرنوشت ما ادامه این رویارویی و نبرد است تا سرانجام یکی از طرح‌ها پیروز شود و به نظر من سوریه با پشت سر گذاشتن این توطئه پیروزی و موفقیتی را محقق کرده است که اهمیت آن کمتر از پیروزی سوریه در جنگ اکتبر نیست.
سفیر سوریه در آنکارا در ادامه میافزاید که هدف این توطئه بزرگ از هم فروپاشی محور مقاومت و تشکیل خاورمیانه بزرگ براساس آن چیزی است که «کاندولیزا رایس»، وزیر سابق خارجه آمریکا از آن سخن گفته بود.
سوریه هرگز سقوط نمی‌کند
به باور «سید حسن نصر الله»، دبیرکل حزب الله لبنان «هدف از آنچه در سوریه می‌گذرد، فقط خارج کردن سوریه از محور مقاومت و معادله نزاع عربی – صهیونیستی یا به دست گرفتن قدرت در این کشور به هر قیمت نیست، بلکه هدف اصلی در سوریه آن است که این کشور از بین رفته و نابود شود، به گونه‌ای که به کشور و دولت مرکزی قدرتمندی تبدیل نشود و چنان ضعیف و ناتوان شود که توان گرفتن هیچ تصمیمی درباره نفت و دریا و مرزهایش را نداشته باشد و به این ترتیب از معادله منطقه‌ای حذف شود».
دبیرکل حزب الله لبنان در ادامه میافزاید: «هرکس که ادعا کند، برای ریختن خون‌هایی که در سوریه ریخته می‌شود، نگران و غمگین است و هرکس که نمی‌خواهد قضیه فلسطینی تباه شود و هرکس نگران سوریه است، باید برای دستیابی به یک راه حل سیاسی و سازش سیاسی تلاش کند».
براساس تاکیدات دبیرکل حزب الله «سوریه در منطقه و جهان دارای دوستان و هوادارانی واقعی است که هرگز اجازه نخواهند داد، این کشور به دست آمریکا و اسرائیل و گروه‌های جهادی تکفیری سقوط کند».
|
